Kukurydza jest rośliną dosyć łatwą w uprawie. Niemniej jednak kluczową kwestią jest odpowiednie dobranie odmiany do swoich oczekiwań oraz warunków glebowych. Wybierając kukurydzę, rolnik powinien określić cel uprawy (ziarno, kiszonka, biopaliwa), wziąć pod uwagę swój region pod względem pogody oraz glebę, a także parametry ziarna i odporność na choroby.
Zmienne warunki klimatyczne.
W Polsce najlepiej sprawdzają się odmiany odporne na zmienne warunki atmosferyczne. Mamy coraz większe prawdopodobieństwo gwałtownych zmian temperatury podczas całego okresu wegetacji. Odmiana powinna być jak najbardziej odporna na przymrozki w okresie wzrostu, oraz ewentualne niedobory wody w okresie wysokich temperatur.
Rodzaje ziaren.
W kukurydzy rozróżniamy trzy rodzaje ziaren:
- Flint- dosyć małe ziarna o okrągłym kształcie. Mają dobrą odporność na niskie temperatury w okresie wzrostu dlatego nadają się do wysiewu wczesną wiosną.
- Dent- płaskie ziarna z charakterystycznym wgłębieniem. Są to ziarna mniej odporne na chłody. Wzrost ziaren jest wolniejszy, za to szybciej oddają wodę. Dlatego ta kukurydza jest polecana do produkcji kiszonki i skrobi dla bydła.
- Flint-dent- czyli typ mieszany. Łączy w sobie cechy obu wymienionych wyżej rodzajów.
FAO-co to jest?
Tajemniczy wskaźnik FAO jest jednym z ważniejszych parametrów jakie należy sprawdzić wybierając odmianę. Jest to wskaźnik wczesności odmian, w którym Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych (COBORU) określa następujący podział:
- FAO do 190- odmiany bardzo wczesne
- FAO 200-230- odmiany wczesne
- FAO 240-250- odmiany średnio wczesne
- FAO 260-290- odmiany średnio późne
- FAO 300 i więcej- odmiany późne
Wskaźnik FAO określa nam wczesność odmiany, a co za tym idzie długość okresu wegetacyjnego, koniecznego do zakumulowania suchej masy. Wczesność odmian ma duży wpływ na potencjał plonowania. Jeżeli rolnik wybierze odmianę o FAO zbyt niskim dla danego stanowiska, ryzykuje skróceniem czasu wegetacji, a co za tym idzie jego zbiory mogą być niższe niż wskazuje potencjał. Jeśli natomiast siew jest wykonany zbyt późno dla wybranego regionu, może się przyczynić do opóźnionych zbiorów i zbyt dużej wilgotności ziarna.
Kiszonka, ziarno czy biopaliwa?
Zanim rolnik zacznie przegląd odmian kukurydzy, musi sobie odpowiedzieć na jeszcze jedno ważne pytanie. Jakie przeznaczenie ma mieć jego uprawa. Kukurydzę można uprawiać na ziarno, kiszonkę lub do produkcji biopaliwa. W każdym przypadku pożądane są inne cechy rośliny, jednak niezależnie od przeznaczenia ważny jest potencjał plonowania. Wcześniejsze odmiany plonują na poziomie niższym niż odmiany późniejsze. Mimo to w uprawie na ziarno przeważają odmiany o niższym FAO, ponieważ mają lepszy wigor wiosenny i mają lepszą tolerancję na niskie temperatury w okresie wzrostu. Ziarno do celów konsumpcyjnych powinno pochodzić z odmian odpornych na choroby i porażenia grzybami. W przypadku siewu kukurydzy na kiszonkę, warto zwrócić uwagę na plon ogólny suchej masy. Odmiany mające dużą biomasę, będą zapewniały wyższy plon masy kiszonkowej niż odmiany bardziej kompaktowe. Ważnym czynnikiem jest również wskaźnik stay-green, czyli czas w którym roślina pozostaje zielona a tym samym przydatna do zakiszania. Trzecim wykorzystaniem kukurydzy jest produkcja biopaliw. W tym przypadku, podobnie jak przy zakiszaniu ważny jest plon ogólny suchej masy. Produkcja dobrej jakościowo kiszonki wymaga obecności włókna i skrobi. Natomiast przy produkcji biogazu wystarczy samo włókno. Korzystnie jest więc skupić się na odmianach dających dużo biomasy, a obecność ziaren na mniejsze znaczenie. Ostatnim ważnym wykorzystaniem kukurydzy jest produkcja bioetanolu. W tym przypadku istotne jest samo ziarno. Do tego procesu nadają się odmiany zarówno wczesne jak i późne, oraz wszystkie rodzaje ziaren. Jednak najwydajniejsze jest wykorzystanie odmian późnych o wysokim potencjale plonowania. Przy produkcji bioetanolu możemy wykorzystać ziarno bez uprzedniego suszenia, o niższej wartości paszowej oraz nadpsute.
Podsumowując.
Wybierając odmianę kukurydzy, najpierw należy zdecydować o przeznaczeniu plonu i pod ten czynnik kierować się najważniejszymi wskaźnikami podanymi przez producentów.
